GMP Sistemi
📍 “Güvenli ürün, yalnızca kaliteli hammaddeyle değil, dayanıklı ve kontrollü üretim ortamıyla başlar.”
GMP (İyi Üretim Uygulamaları), üretim süreçlerinde ürünlerin tutarlı kalite ve güvenlikte üretilmesini sağlayan hijyenik ve teknik kurallar bütünüdür.
- 🧰 Ortam, ekipman, personel, süreç, temizlik, dökümantasyon => hepsi birlikte kontrol edilir.
- 📋 İlaç, kozmetik, gıda, takviye edici gıdalar, ambalaj sektörlerinde yasal temel olarak kullanılır.
GMP bir "belge" değil, temel altyapıdır. HACCP’in, ISO 22000’nin, BRCGS’nin, IFS’in temel taşıdır.
- 🛡️ Üretimde kontaminasyonu önlemek,
- 📋 Ürün güvenliği, standardizasyonu ve izlenebilirliği sağlamak,
- 🧼 Hijyenik üretim ortamı ve ekipman kontrolü sağlamak,
- 🧠 Personel farkındalığını artırmak,
- 💊 Tüketici sağlığını tehlikeye atmamak,
- 🏭 Marka itibarını korumak…
Bir kozmetik üreticisinde GMP gereklilikleri karşılanarak, başka bir partiden gelebilecek fragnance allergens kontaminasyonu önlendi ve ürün etiketinde hypoallergenic iddiasıyla satışa başlandı. Satışları %40 arttı.
GMP şunları kapsar:
- 🧴 Personel hijyeni,
- 🧰 Ekipman temizliği ve bakımı,
- 🏭 Üretim alanı tasarımı – bölgelendirme – akış,
- 🧪 Ham madde kabul ve depolama koşulları,
- 🚰 Su, hava, enerji kaynaklarının kontrolü,
- 📦 Paketleme – etiketleme – ürün izlenebilirliği,
- 🧾 Kayıt ve dökümantasyon…
GMP “kimin yaptığı” değil, “nasıl ve hangi koşullarda yaptığı” ile ilgilenir.
✔️ Gıda üreticileri (hazır yemek, süt, kuruyemiş, şekerleme…),
✔️ Kozmetik & kişisel bakım üreticileri,
✔️ Takviye edici gıda ve diyet ürünleri firmaları,
✔️ İlaç ve medikal üreticileri,
✔️ Gıda ile temas eden ambalaj üreticileri…
- 🧭 Tesis altyapısı haşere, dış alan, iç alan vb. kontaminasyonlara izin vermeyecek şekilde tasarlanır.
- 🧽 Temizlik ve sanitasyon programları oluşturulur.
- 📋 Personel hijyeni prosedürleri yazılır.
- 🚪 Zonlama (bölge sınıflandırması) ve ürün akışı planlanır.
- 🧪 Hammadde – proses – son ürün izlenebilirliği sistemleri kurulur.
- 🧾 Kayıt sistemleri (temizlik logları, bakım kayıtları…) oluşturulur.
- 🎓 Eğitimler ve gözlem listeleri devreye alınır.
GMP’nin özü: "Temizlemek değil, kirlenmesini önlemektir."
- 🛡️ Kontaminasyon ve kirlilik risklerinin minimize edilmesi,
- 📦 Ürünlerin aynı kalitede, tutarlı şekilde üretilmesi,
- 📊 Tedarik zincirinde güven ve şeffaflık sağlanması,
- 🧠 Denetimlerde küresel standart gerekliliklerine uyumların sağlanması,
- 🌍 Global sistemlerle (ISO, FSSC, BRC, IFS) kolay entegrasyon…
GMP uygulayan bir takviye üreticisi, ABD pazarına açılırken FDA ön denetimini sorunsuz geçti çünkü altyapısı GMP ile kurulmuştu.
7. 📜 Belge Nasıl Alınır?
📌 GMP için "bir ISO belgesi gibi" uluslararası belgelendirme yoktur.
Ancak:
✔️ İlgili otoriteler (Sağlık Bakanlığı, Tarım Bakanlığı, FDA vb.) GMP altyapısını zorunlu kılar.
✔️ GMP’ye uygunluk, denetim raporlarıyla gösterilir.
✍️ İpucu:
ISO 22716 (Kozmetik GMP), WHO GMP (İlaç), FDA 21 CFR (ABD) gibi varyantlar sektöre göre değişir.
🔍 Temizlik prosedürleri ve uygulamaları,
🔬 Saha gözlemi (haşere, temizlik, personel hijyeni),
📋 Kayıtların eksiksizliği (bakım, eğitim, temizlik logları),
📦 Hammadde – proses – ürün izlenebilirliği…
🔍 Denetçi sorar:
“Bu alan ne sıklıkla temizleniyor, kim kontrol ediyor?”
“Personel hijyen giriş çıkış protokolü kayıt altında mı?”
“Üretimde kullanılan hava filtreleri kontrol ediliyor mu?”
📅 Sürekli uygulama esasına dayanır.
♻️ GMP bir kez kurulmaz – günlük disiplin ister.
🧾 GMP uygulamaları belgeye değil, saha davranışına bağlıdır.
✍️ İpucu:
“Yazılı temizlik talimatınız değil, temizlik göstergeleri önemlidir.”
📌 Gıda ve kozmetik sektörlerinde, mevzuat açısından fiilen zorunludur.
✅ FDA, EFSA, Sağlık Bakanlığı gibi kurumlar GMP uyumunu temel alır.
✅ BRCGS, FSSC 22000, ISO 22000 gibi standartlar GMP’yi ön koşul kabul eder.
✅ Hijyen prosedürlerinin hazırlanması,
✅ Alan sınıflandırması ve üretim akış planlaması,
✅ Temizlik ve bakım planlarının oluşturulması,
✅ İzlenebilirlik ve dokümantasyon sistemi kurulumu,
✅ Haşere kontrol sistemi entegrasyonu,
✅ Denetim öncesi mock-audit desteği…
✍️ İpucu:
Gıda, ambalaj, kozmetik, takviye edici gıda için ayrı planlar hazırlanır!
🎓 Eğitim içerikleri:
- GMP temel prensipleri,
- Saha hijyeni ve personel davranışları,
- Temizlik doğrulama yöntemleri (ATP test, mikrobiyal swap…),
- Ekipman bakımı – temizlik sıklığı – kimyasal kontrol,
- Gerçek vaka analizleri: GMP eksikliği → ürün geri çekme vb…
🧼 Kuruma özel GMP sistemi kuruyoruz.
📋 Tüm hijyen dokümantasyonunu hazırlıyoruz.
🎓 Saha içi eğitimlerle davranışları yerleştiriyoruz.
🔬 İzleme planları + test yöntemleri öneriyoruz.
📈 GMP’yi diğer sistemlerle (HACCP, ISO 22000, BRCGS) entegre ediyoruz.
🧾 Denetime hazırlık & prova desteği sunuyoruz.
📍 GMP uygulamayan firma, ne kadar çok analiz yaparsa yapsın, gıda güvenliğini sadece “sonuca” bırakmış olur.
🎗️ GMP uygulayan firma ise, riski baştan engeller.
